وب سرور نرم افزار و سخت افزاری است که از پروتکل HTTP (Hypertext Transfer Protocol) و دیگر پروتکل ها برای پاسخ به درخواست کاربر بر روی بستر شبکه جهانی استفاده میکند. در واقع وظیفه Web Server نمایش محتوا و داده ها از طریق ذخیره سازی، پردازش و ارائه صفحات وب به کاربران است.
جدای از HTTP، وب سرورها از پروتکل FTP (File Transfer Protocol) و SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) برای ایمیل، ارسال و دریافت فایل ها و ذخیره آنها استفاده میکند.
وب سرورهای سخت افزاری (فیزیکی) با اتصال به اینترنت، به دیگر دستگاه های متصل شده اجازه می دهند تا داده ها را با یکدیگر رد و بدل کنند. این در حالی است که وب سرورهای نرم افزاری طریقه دسترسی کاربر به فایل ها و داده های روی هاست را مدیریت و کنترل میکنند.
روش کار Web Server نمونه ای از مدل رابطه ای Client/Server است. در نتیجه تمامی کامپیوترهایی که وظیفه هاستینگ و میزبانی وب سایت ها را دارند باید یک وب سرور نرم افزاری داشته باشند. وب سرور ها برای هاستینگ شبکه، هاستینگ داده های وب سایت و نرم افزار های تحت وب به کار میروند.
وب سرور ها چگونه کار میکنند؟
این نرم افزار از طریق نام دامنه (Domain Name) به وب سایت دسترسی داشته و تضمین میکند که محتوای سایت به کاربر درخواست دهنده ارسال می شود. بخش نرم افزاری نیز شامل چند جز است که حداقل شامل یک سرور HTTP می باشند. یک سرور HTTP میتواند URL ها و درخواست ها را درک کند.
از دید سخت افزاری نیز، Web server یک کامپیوتر است که نرم افزارها و اپلیکیشن های وب سرور و دیگر فایل هایی که مرتبط با وب سایت هستند، مانند متن های HTML، عکس ها و فایل های JavaScript را در خود ذخیره میکند.
زمانی که یک مرورگر وب مانند گوگل کروم (Google Chrome) یا فایرفاکس (Firefox) به فایلی که در وب سرور است نیاز دارند، درخواست فایل را از طریق HTTP ارسال میکند. وقتی که وب سرور درخواست را دریافت میکند، سرور HTTP درخواست ارسال شده را قبول می کند. سپس فایل را پیدا کرده و آن را از طریق پروتکل HTTP به مرورگر برمیگرداند.
چندین دامنه میتوانند بر روی یک Web Server قرار بگیرند.
کاربرد های Web Server
- ارسال و دریافت ایمیل
- ساخت و انتشار صفحات وب سایت
- دانلود درخواست های مبتنی بر پروتکل FTP
معروفترین وب سرور های مورد کاربرد
در ادامه تعدادی از بهترین وب سرورهای نرم افزاری را به شما معرفی میکنیم:
- Apache
- IIS
- Nginx
- Lighttpd
سرور Apache Http
توسعه یافته توسط بنیاد نرم افزاری Apache می باشد. استفاده از این نرم افزار رایگان بوده و همچنین Open Source نیز میباشد. برای استفاده از آپاچی به لایسنس آن نیاز دارید. از وب سرور آپاچی برای ویندوز، X، یونیکس، لینوکس، سولاریس و دیگر سیستم عامل ها میتوان استفاده کرد.
سرور IIS
برخلاف آپاچی، وب سرور IIS (Microsoft Internet Information Service) اوپن سورس نیست و فقط برای پلتفرم های مایکروسافتی ساخته شده است. اما بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
انجین ایکس Nginx
یک نرم افزار Open Source پرکاربرد و محبوب در بین مدیران شبکه می باشد زیرا منابع سبک و انطباق پذیری داشته و قابل تکامل است. میتواند بسیاری از Session ها و جلسات همزمان را اداره کند. وب سرور Nginx همچنین میتواند به عنوان یک سرور پروکسی و یک متعادل کننده حجم بار استفاده شود.
سرور Lighttpd
یک وب سرور رایگان، سریع، قابل انعطاف و امن می باشد. همچنین مصرف CPU بسیار پایینی داشته و Open Source است.
بیشترین سهم بازار را آپاچی، انجین ایکس ، لایت اسپید و IIS شامل می شوند. مابقی و درصد بسیار کمی از وب سرور گوگل (GWS) و دومینو سرورهای خانواده IBM استفاده میکنند.